Expansievat

Een expansievat is een vat om de druk in een systeem met vloeistof te reguleren. Een expansivat bestaat standaard uit twee compartimenten. Het ene compartiment bevat dezelfde vloeistof als het systeem, het andere deel bevat gecomprimeerd gas.

Hoe werkt een expansievat

Het expansievat maakt slim gebruik van de eigenschappen van gas en vloeistof. Gas is namelijk persbaar, vloeistof niet. Zodra de druk in het systeem te hoog oploopt wordt het gas samengeperst wat ruimte schept voor de vloeistof. Hierdoor kan de druk niet te hoog oplopen. Bij de installatie van een expansievat staat er meestal 0,5 tot 1 bar op. Expansievaten zijn in meerdere maten te verkrijgen, welke het beste is hangt af van de inhoud van de installatie.

Expansievat voor Cv-ketels

Expansievaten zijn het meest bekend van Cv-ketels. Ze zijn een essentieel onderdeel, omdat in een cv systeem de druk continu anders is. Dat komt vanwege de temperatuurverschillen. De druk wordt gereguleerd door het expansievat.
U kunt zien of het expansievat nog werkt door naar de druk in het systeem te kijken. Als de druk sterk verschilt afhankelijk van de temperatuur dan is het vat kapot. Het expansievat gaat meestal kapot bij de membraan.

Twijfelt u of uw expansievat kapot is? Doe dan de volgende controle:
1. Tik met een hard voorwerp tegen de bovenkant.
2. Tik met een hard voorwerp tegen de onderkant.

Hoort u een verschil in geluid? Zo ja, dan is het expansievat nog in orde. Hoort u hetzelfde geluid, dan is het expansievat kapot en moet u het (laten) vervangen. U hoeft zich niet direct zorgen te maken als uw expansievat kapot is. Nagenoeg alle ketels hebben een extra beveiliging tegen de druk ingebouwd, de ontlastklep.

Ontstaan van het expansievat

Het rode expansievat zoals u die thuis ook in de kast heeft hangen is eind jaren 40 ontwikkeld door de Nederlander Johan Wormmeester. Het is direct na de ontwikkeling in productie genomen door Flamco waar hij directeur was. Flamco is vandaag de dag nog steeds actief als specialist in expansievaten.
De vorm van het vast is bepaald door de zoektocht naar een goedkope oplossing. Een nieuw model maken voor expansievaten zou duur zijn, daarom plaatste Johan twee pannen op elkaar en verbond hij die met een ring.